Pariška komuna

Pariška komuna, revoluc. vlast uspostavljena u Parizu od 18. 3. do 28. 5. 1871. Nezadovoljni politikom cara L. Napoleona i prodorom pruske vojske u Francusku, pariško radništvo i građani preuzeli su vlast preko svojih predstavnika u pariškoj grad. vijećnici, formirali Nacionalnu gardu za obranu zemlje i natjerali Vijeće da proglasi republiku: Vijeće Komune proglasilo je ravnopravnost žena, odvajanje Crkve od države, zamijenilo je plaćenu stajaću vojsku »naoružanim pukom«, predalo pogone koje su vlasnici napustili u ruke radničkim udruženjima i otvorilo sve školske ustanove narodu besplatno. Protiv Vijeća i njegove vlasti vlada u Versaillesu povela je rat uz pomoć pruske vojske (→ Francusko-pruski rat). Vladine trupe prodrle su 21. 5. 1871. u grad i zauzele ga unatoč žestoku otporu komunara. U obračunu s pariškim komunarima (»krvavi tjedan«, 21–28. 5) ubijeno je više od 30 000 ljudi; vojni sudovi djelovali su protiv komunara sve do 1876.